کفن کردن
کَفَن پوشش واجبی است که بدن میت مسلمان را پیش از دفن با آن می‌پوشانند. این پوشش حداقل از سه قطعه پارچه تشکیل شده است: لُنگ، پیراهنی و سرتاسری.
کفن کردن با پوست مردار و چیز غصبی، اگر [چه] چیز دیگری هم پیدا نشود جایز نیست و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگر چه او را دفن کرده باشند.
عنوان مسئله:
کفن کردن با پوست مردار و چیز غصبی، اگر [چه] چیز دیگری هم پیدا نشود جایز نیست و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگر چه او را دفن کرده باشند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میّتی را قبل از تکفین چادری بر او انداختن نماز بر او خواندند از باب جهل به مسأله، بعد از دفن معلوم شد که نماز بعد از تکفین باید بر آن خوانده شده باشد، آیا جایز است برای اعاده نماز نبش قبر نمایند؟
- بعد از فراغ از اغسال میّت و قبل از تکفین جایز است بر او نمازخواندن؟ چون گاهی چنین اتّفاق میافتد در بیابانی شخصی وفات میکند که از شهر و آبادی دور است، بخواهند صبر کنند تا تهیّه کفن کنند به تأخیر میافتد، در این موضوع بر کلامی از علمای اَعلام مستحضر نشدم جز آن که در (کشف الغطاء) مینویسد: و لا علی من خلا عن التغسیل وبدله، أو التحنیط، أو التکفین و ما یقوم مقامهما مع القدره ی، ولو بوضع شی ء ساتر العورة، أو الوضع فی القبر مع الإمکان (28)، ولعل العبارة عن إفادة عدم الترتیب و شرطیّة التأخیر لا تخلو عن قصور، أرجو جواب فتواکم للعمل بإشارة إجمالیّة إلی الدلیل.
- آیا جایز است شخصی با بودن مماثل غسل میّت دهد محارم به نسب خود را چون خواهر و مادر و عمّه و جدّه پدری؟ زیرا زنها به واسطه جهل به موضوع و حکم و ندانستن کیفیّت تغسیل، نمیتوانند مباشرت کنند و درست به جا آورند، هر چند حکم در این صورت احوط بلکه اقوی اعتبار فقد مماثل وبودن از ورای ثیاب است و طریقه و ترتیب غسل از ورای ثیاب چگونه خواهد بود؟
- در بعض شهرها مرسوم است که بالای قبر میّت درخت بیمیوه به جهت علامت قبر غرس میکنند، آیا آن درخت از ملکیّت غارس بیرون میرود یا بر ملکیّت او باقیست و میتواند در آن تصرّف مالکانه نماید و بعد از او به وارث غارس منتقل می‌شود؟ و در مقابری که چنین درختی مغروس شده و شخص غارس و صاحب قبر و وارث او معلوم نیست، شخص بخواهد آن را قطع کند و صرف ما یحتاج خود نماید جایز است یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که کفن میّت غصبی باشد و میّت نیز به تازگی در طبق زیرین میّت دیگر دفن شده باشد نبش قبر او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه صورتی با وجود کفن غصبی، نبش قبر میّت جایز نمی باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا دفن کردن میّت، در جائی که معلوم نیست صاحبش راضی است یا نه جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر سه ماه از دفن آن میّت با کفن آغشته به خون بگذرد، آیا نبش قبر در این حالت جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] میّتی که امکان دفن کردن او وجود ندارد، آیا لازم است که کارهای دیگر او، مثل غسل و کفن را انجام داد؟ اگر امکان غسل و کفن کردن نباشد، آیا نماز خواندن بر میّت لازم است یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا غسل و کفن و دفن بچهای که از زن و مرد کافر متولد شده است (حلال زاده)، مانند غسل و کفن و دفن کافر جایز نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] موارد تجهیز میّت مسلمان از قبیل غسل، کفن، نماز و دفن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] میّتی را در زمینی دفن کردهاند و پس از ده روز فرزندان او متوجه شدهاند که این زمین غصبی است و صاحب زمین هم امر کرده که میّت را از زمین خارج کنند. این مشکل را چگونه باید حل کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پس از دفن و کفن مقتول قطعهای از استخوان وی پیدا شده آیا این قطعه نیز غسل میخواهد و آیا مسّ کننده آن، باید غسل مسّ میّت کند و حکم دفن و کفن این قطعه چگونه است؟
- [سایر] اگر کفن کردن و غسل دادن بدن میت مسلمان واجب است، پس چرا امام حسین(علیه السلام) بدون غسل و کفن دفن شد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست:اوّل:آن که میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آن جا بماند.دوم:آن که کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند و همچنین است اگر چیزی از مال خودِ میت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند، ولی اگر وصیت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند، برای بیرون آوردن اینها نمیتوانند قبر را بشکافند.سوم:آن که میت بیغسل یا بیکفن دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند.چهارم:آن که برای ثابت شدن حقی بخواهند بدن میت را ببینند.پنجم:آن که میت را در جایی که بیاحترامی به اوست مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافت و خاکروبه میریزند دفن کرده باشند.ششم:آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند، مثلاً بخواهند بچّهی زنده را از شکم زن حاملهای که دفنش کردهاند بیرون آورند.هفتم:آن که بترسند درندهای بدن میت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد.هشتم:آن که قسمتی از بدن میت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند، ولی احتیاط مستحب آن است که آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میت دیده نشود.
- اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد، باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمیرسد.
- اگر سِدر و کافور یا یکی از اینها پیدا نشود، یا استعمال آن جایز نباشد مثل آن که غصبی باشد باید به جای هر کدام که ممکن نیست، میت را با آب خالص غسل بدهند.
- دفن میت در جای غصبی و در زمینی که مثل مسجد برای غیر دفن کردن وقف شده، جایز نیست.
- هرگاه چیزی از مردار مانند گوشت و پوست آن که روح داشته همراه نمازگزار باشد، اگر چه لباس او نباشد، نمازش باطل است.
- کفن کردن با پارچهای که از پشم یا موی حیوان حرام گوشت تهیه شده در حال اختیار جایز نیست و احتیاط واجب آن است که با پوست حیوان حلال گوشتی هم که به دستور شرع کشته شده، میت را کفن نکنند، ولی اگر کفن از مو و پشم حیوان حلال گوشت باشد اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با این دو هم کفن ننمایند.
- مکان نمازگزار باید غصبی نباشد و نیز باید از جای میت پستتر یا بلندتر نباشد، ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.
- اگر انسان مال کسی را بدون اجازهی او بفروشد، چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند، معامله باطل است.
- ظرفی که از پوست سگ یا خوک یا مردار ساخته شده، خوردن و آشامیدن از آن ظرف حرام است و نباید آن ظرف را در وضو و غسل و کارهایی که باید با چیز پاک انجام داد، استعمال کنند؛ بلکه احتیاط واجب آن است که چرم سگ و خوک و مردار را اگر چه ظرف هم نباشد استعمال نکنند.
- دفن میت در قبر مرده دیگر جائز نیست، مگر آن که قبر کهنه شده و میت اوّلی از بین رفته باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کفن کردن با پوست مردار و چیز غصبی، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست. و چنان چه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگر چه او را دفن کرده باشند.
- [آیت الله خوئی] کفن کردن با پوست مردار و چیز غصبی، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست. و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگرچه او را دفن کرده باشند.
- [امام خمینی] کفن کردن با چیز غصبی، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست. و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگر چه او را دفن کرده باشند. و همچنین جایز نیست با پوست مردار او را کفن کنند.
- [آیت الله بهجت] کفن کردن با چیز غصبی، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست؛ و چنانچه کفن میّت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کفن کردن با چیز غصبی اگر چیز دیگری هم پیدا نشود جایز نیست و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد باید از تنش بیرون آورند، اگرچه او را دفن کرده باشند.
- [آیت الله سبحانی] کفن کردن با چیز غصبی، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود، جایز نیست. و چنانچه کفن میّت، غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگرچه او را دفن کرده باشند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کفن کردن با چیز غصبی اگر چه چیز دیگری هم پیدا نشود جایز نیست و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب ان راضی نباشد باید از تنش بیرون اورند اگر چه او را دفن کرده باشند و کفن کردن با پوست مردار نجس در حال اختیار جایز نیست بلکه در حال اضطرار هم محل اشکال است و همچنین کفن کردن با پوست مردار پاک در حال اختیار مشکل است
- [آیت الله علوی گرگانی] کفن کردن با پوست مردار، جائز نیست اگر چه چیز دیگری هم پیدا نشود، و نیز کفن کردن میّت را با مغصوب جائز نیست و چنانچه کفن میّت غصبی باشد وصاحب آن راضی نباشد، باید از تنش بیرون آورند، اگرچه او را دفن کرده باشند.
- [آیت الله اردبیلی] کفن کردن با مال غصبی هر چند کفن دیگری نیز پیدا نشود، جایز نیست و چنانچه کفن میّت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید آن را از تن میّت بیرون آورند، اگرچه او را دفن کرده باشند و همچنین جایز نیست با پوست مردار او را کفن کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] کفن کردن با چیز غصبی ، اگر چیز دیگری هم پیدا نشود ، جایز نیست و چنانچه کفن میت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد ، باید از تنش بیرون آوردند ، اگر چه او را دفن کرده باشند ، و واجب آن است که در حال اختیار با پوست مردار هم او را کفن نکنند .